ارتباط آدامس و سلامت دهان و دندان
آیا جویدن آدامس برای سلامتی دهان و دندان سودمند است؟ چه ملاحظاتی را باید در نظر داشت.
برای حفظ سلامت دندان‌ها و جلوگیری از پوسیدگی آنها، مصرف آدامس بدون قند توصیه می‌شود.
اما ضروری است به نکات زیر در انتخاب آدامس توجه کنید:
- پیش از مصرف هر گونه آدامس از بدون قند بودن آن مطمئن شوید.
- از آدامس‌هایی استفاده کنید که حاوی شیرین‌کننده‌های آسپارتام، سوربیتول، مانیتول یا زایلیتول هستند و موجب پوسیدگی دندان نمی‌شوند.
- جویدن آدامس حتی نوع بدون قند آن را هرگز با شیوه‌های اصلی و روزانه شست‌وشوی دندان‌ها شامل مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان جایگزین نکنید.
- تا زمانی که یک آدامس بدون قند را انتخاب کنید جویدن آدامس می تواند در پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک کند.
- جویدن آدامس باعث می شود دهان تولید بزاق کند، که به خنثی کردن اسیدهای دهان در اثر تجزیه غذا کمک میکند . بنابراین اگر بعد از غذا آدامس بجوید به سطح سلامت دهان و دندان کمک میکند.
- آدامس همزمان میتواند آثار مثبت و منفی در داخل دهان اعمال کند. از طرفی با داشتن قند (اگر آدامس معمولی و شیرین استفاده شود) موجب گسترش پوسیدگی دندان می‌شود و از طرفی دیگر با افزایش ترشح بزاق و عمل جویدن میتواند موجب بهبود و تسهیل خودشویی محیط دهان شود.
- مطابق یک قاعده کلی هر ماده‌ای که باعث شود میزان قند در محیط دهان افزایش یابد میتواند موجب گسترش پوسیدگی دندان شود چرا که محیط دهان محیط مناسبی برای تبدیل قند به اسید توسط باکتری‌هاست.
- از سوی دیگر می‌توان گفت هر ماده‌ای که باعث افزایش ترشح بزاق و عمل جویدن شود میتواند موجب بهبود و تسهیل خودشویی محیط دهان شود مخصوصاً در بیمارانی که از یک سمت دهان خود استفاده نمی‌کنند و آن ناحیه پر از جرم و پلاک است میتواند کاربرد مثبتی داشته باشد.
- آدامس با داشتن هر دو جنبه فوق میتواند همزمان آثار مثبت و منفی در داخل دهان اعمال کند اما برای جلوگیری از تأثیر سوء آن می‌توان از آدامس‌های بدون قند که آدامس‌هایی با قندهای غیر قابل تخریب هستند استفاده کرد؛ البته باید دقت داشت مصرف بی‌رویه آدامس میتواند موجب مشکلات گوارشی و از جمله اسهال در فرد شود.
- باید دقت داشت اثر خوشبو کنندگی آدامس‌ها یا افزایش بزاق توسط آنها به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین مسواک، خمیر دندان، دهانشویه، نخ دندان، سایر وسایل کمکی بهداشت دهان و حفظ بهداشت دهان و دندان شود.
- جویدن ۲۰دقیقه آدامس بدون قند بعد از صرف غذا منجر به کاهش قند سطح دندان تا ۵۰% شده و کاهش پوسیدگی دندان را به همراه خواهد داشت.
اما جویدن آدامس میتواند اشکالاتی نیز داشته باشد.
این عوارض شامل پنج مورد است:
۱ ـ ایجاد اختلال مفصل:
آدامس به دلیل این که بیشتر مواقع در یک طرف دهان جویده می شود، می تواند به عدم توازن ماهیچه فک و حتی اختلال مفصل فک منجر شود که شرایط مزمن دردناکی است. هرگاه مجموعه ای از ماهیچه ها بشدت به کار گرفته شوند، پس از مدتی انقباض ماهیچه ها و درد ناشی از آن را به دنبال خواهند داشت. دردهایی مانند سردرد، گوش درد و دندان درد.
۲ ـ مشکلات معدی و روده ای:
همراه جویدن آدامس مقدار زیادی نیز هوا بلعیده می شود که باعث تولید نفخ و دردهای شکمی می شود و حتی سندرم روده تحریک پذیر به وجود می آورد. همچنین هنگام جویدن آدامس به مغزتان علائمی مبنی بر ورود غذا ارسال می شود و آنزیم و اسیدهای معده شروع به ترشح می کنند، اما غذایی حقیقتا وجود ندارد که هضم شود و تولید اسید غیرضروری به معده تان صدمه می رساند و تولید نفخ می کند. سپس در مواقعی که واقعا غذایی در کار است احتمال دارد که معده تان دیگر توان تولید اسید مورد نیاز را نداشته باشد.
از طرفی برخی از افراد به دلیل وجود شیرین کننده های مصنوعی ممکن است به برخی دیگر از مشکلات معده از جمله اسهال مبتلا شوند.
۳ ـ صدمه به دندان حتی با مصرف آدامس بدون قند:
اگر آدامس تان شیرین و در واقع حاوی شکر باشد، شما با هربار جویدن درست مانند این است که دندان تان را حمام شکر می دهید و باعث پوسیدگی دندان می شوید. حتی اگر آدامس عاری از قند مصرف کنید، بازهم دندان هایتان در معرض خطر است. زیرا آدامس های بدون قند حاوی طعم دهنده های اسیدی و نگهدارنده هستند که ممکن است در نهایت به فرسودگی دندانی منجر شوند.
تصور نکنید که آدامس های حاوی «زایلیتول» که ماده ضد فساد دندان است چیزی را عوض می کند. با مصرف آدامس، خوردگی دندان که طی آن کلسیم زدایی می شود، آغاز شده و به مرور دندان ها حل می شوند و شما حفره هایی در دندان هایتان مشاهده خواهید کرد.
۴ ـ آزادسازی جیوه:
اگر در دندان هایتان پرکردگی هایی از جیوه دارید، جویدن آدامس می تواند موجب آزادسازی نوروتوکسین که نوعی سم است و به عصب آسیب می رساند، شود. بنابر تحقیقات مشخص شده است که با هربار آدامس جویدن، بخار جیوه مربوط به پرکردگی های آمالگام آزاد شده و بسرعت راهش را به درون جریان خون باز می کند و فرآیندهای اکسایشی در بافت های بدن رخ می دهد. اگر در دندان هایتان پرکردگی دارید هرگز آدامس نجوید.
۵ ـ بالا بردن مصرف غذا:
بسیاری از مردم به منظور کاهش اشتهایشان آدامس می جوند، اما مشخص شده جویدن آدامس اگرچه انگیزه غذا خوردن را پایین می آورد، ولی افراد را به مصرف خوراکی های آماده مثل سیب زمینی سرخ کرده یا شیرینی بیشتر تشویق می کند، زیرا این افراد دچار گرسنگی های پنهان هستند. از طرفی برخی از آدامس ها که طعم نعناعی دارند، موجب تلخ به نظر آمدن میوه ها و سبزیجات شده و افراد از خوردن این خوراکی های سالم دوری می کنند.